Wat hebben Iggy Pop, Alicia Keys en Herman Brood met elkaar gemeen? Ze zijn allemaal in beeld gebracht door fotograaf Paul Bergen

Paul Bergen is sinds 1988 freelance fotograaf, was vijftien jaar lang huisfotograaf van Vrienden van Amstel Live en werkt vanaf 2004 samen met het ANP. In zijn carrière heeft hij vele concerten en beroemdheden gefotografeerd. Onder anderen Iggy Pop, Alicia Keys, Adele, Herman Brood, Anouk, Pearl Jam en Nirvana hebben voor zijn lens gestaan. Kijkend naar zijn foto’s hoor je de muziek. Je ziet een bepaalde klik die lastig in woorden te omschrijven is: je moet de foto’s gewoon zien.

“Voordat ik fotograaf werd ging ik veel naar concerten. In die tijd was het geen probleem als je je camera mee naar binnen nam. In zalen als Paradiso en de Melkweg stond ik voor het podium. Als er in Ahoy een concert was kocht ik een kaartje voor op de vloer zodat ik tijdens de toegift naar voren kon lopen. In die tijd werd mijn liefde voor fotografie steeds groter en ging ik mij er meer in verdiepen.”

Hoe het begon
Op 16-jarige leeftijd kwam Paul voor het eerst in aanraking met de donkere kamer, een lichtdichte ruimte waar je foto’s kunt ontwikkelen. Een vriend van Paul had er een op zolder. Hij werd gepakt door het proces van het afdrukken.

"Je ziet een beeld uit het niets opkomen. Mijn eerste foto maakte ik met een boxcamera die je tegen je buik moest houden. Het materiaal waarmee gefotografeerd werd was rolfilm 6x9 cm. Er zaten twee lichtstanden een voor zonnig en een voor bewolkt. En er was geen mogelijkheid voor het instellen van de sluitertijd en het diafragma."

Voorliefde voor concert- en portretfotografie
“Op muzikaal gebied waren we thuis altijd met muziek bezig en dat ging ook zo in mijn vriendengroep. Ook heb ik nog in een bandje gespeeld. Eerst als drummer en later kocht ik conga’s en allerlei percussie instrumenten.

We gingen vaak naar concerten en op een dag ben ik begonnen met het maken van foto's, als herinnering aan de avond. Maar de kiekjes werden op een gegeven moment echt foto’s waar de artiest zo goed mogelijk op stond. Ik ging eisen aan mezelf stellen om een zo goed mogelijk beeld te maken van het concert.”

Een echte Paul Bergen foto 
“Ik ben begonnen als allround fotograaf en vooral in de jaren negentig heb ik veel nieuws, portretten en sport gefotografeerd. In veel van mijn foto’s zie je wel dat sportverleden terug. Meestal zit er wel een moment van actie in de foto’s. Dat probeer ik altijd in beeld te brengen, ook al is het er maar een. Een concertfoto moet veel meer zijn dan alleen de beroemdheid die erop staat.”

Een reflectie van het moment tussen fotograaf en geportretteerde
“Ik vind het een voorwaarden dat je je goed voorbereid wanneer je iemand op de foto zet anders zie je dat terug in de foto. Ik heb het idee dat dit gebeurt als je bijvoorbeeld geen affiniteit hebt met de persoon of de muziek. Daarnaast is het belangrijk om van tevoren na te denken over hoe je de persoon wilt portretteren, wat de locatie is en wat je nodig hebt qua apparatuur: een lamp, een achtergrondrol of is de omgeving van de locatie voldoende?”

Van Iggy Pop tot Nirvana
“Degenen die mij het meest zijn bijgebleven zijn de portretten van Bobby Womack (mijn allereerste geportretteerde artiest voor een landelijke krant), Iggy Pop, Willy DeVille, Alicia Keys en Adele; die ik twee keer voor de camera kreeg. En verder zijn Pearl Jam en Nirvana zeker ook artiesten die mij zijn bijgebleven. Die avond met Nirvana in Frankfurt in 1991 was een avontuur op zich. Ook aan de portretten van Herman Brood, Anouk en André Hazes heb ik goede herinneringen.

Het lijkt mij kicken om Keith Richards in vijf minuten te portretteren. Iets waar ik nu spijt van heb is dat ik de kans twintig jaar geleden had om Lou Reed in Parijs te fotograferen voor het AD. Ik zou daar alleen een minuut krijgen om hem te fotografen en dacht toen dat het te kort zou zijn. Maar achteraf en met de kennis van nu had ik het eigenlijk moeten doen. Want of je nou een minuut of 5 minuten fotografeert, je kan in die ene minuut gewoon een goede foto maken en die foto is dan heel waardevol. Verder zou ik  Lady Gaga heel graag puur willen fotograferen zonder alle make-up en poespas. Het is natuurlijk een beetje cliché want er zijn wel meer mensen die ik zou willen portretteren zoals Mick Jagger, maar deze mensen krijg je gewoon lastig voor de camera.”

Paul Bergen het ANP
“De eerste opdrachten die ik voor het ANP deed waren niet zozeer nieuwsgericht. Ik werkte veel voor het Algemeen Dagblad. Op een gegeven moment zocht het ANP contact met mij, ze wilde muziek door specialisten gefotografeerd hebben. Dit ben ik samen gaan doen met collega Ferdy Damman. Ons netwerk binnen de muziek is heel groot. Van zalen tot concertorganisatoren en van muzikanten tot persvoorlichters. Zo hebben wij hele korte lijnen en komen we meerdere keren per week in grote zoals als Ziggo Dome, Afas Live en Ahoy."