Tips voor de beginnende journalist

Aan het begin van je journalistieke carrière loop je ongetwijfeld rond met een aantal prangende vragen. In dit artikel geven verscheidene van onze (oud) ANP-trainees en hun begeleider Wendy tips voor de beginnende journalist: “Blijf vragen stellen, vooral aan jezelf.”

Maak het jezelf niet te makkelijk

Liselot van der Klift zat bij de derde en meest recente lichting trainees. Na haar traineeship is ze bij het ANP blijven werken op de binnenlandredactie. Haar advies is: maak jezelf nooit ergens te makkelijk vanaf. “Zet altijd die extra stap waarmee je jezelf kan onderscheiden van anderen”, vult ze aan.

Van haar begeleider Wendy kreeg ze het advies om een tekst - als ‘ie af is - hardop voor te lezen. “Ik lees dan minder snel over fouten heen. Ook spot ik makkelijker een zin die niet lekker loopt”, aldus Liselot.

Leer durven

Renske Marseille, zat bij de eerste lichting trainees in 2020. Ze heeft gewerkt op de redacties binnenland, buitenland, economie en buzz. Sinds januari 2021 werkt ze op de binnenlandredactie en stadsredactie Amsterdam. Haar tip die ze beginnende journalisten zou willen meegeven is: doe de dingen die je eng vindt. “Daardoor doe je ervaring op, leer je en kom je verder. Leren durven doe je bij het ANP, zo heb ik gemerkt”, vertelt Renske.

Tijdens haar traineeship werd ze op de redactie economie een keer last minute gevraagd om een interview te doen met een topman van een groot bedrijf: “Voor mij was dat helemaal nieuw en ik vond het superspannend. Ik had snel wat vragen op papier gezet en de rest geïmproviseerd. Achteraf was ik enorm opgelucht en het volgende gesprek met een CEO was meteen een stuk minder eng”.

“Ook op de entertainmentredactie, waar het de normaalste zaak van de wereld is om brutale vragen te stellen aan BN’ers, moest ik af en toe wat moed verzamelen. Toch lukte het steeds weer. Dus mijn tip zou zijn: doe het gewoon, hoe eng het ook lijkt. Of zoals Eva Jinek het laatst zei in de Volkskrant: ‘De beloning van toch steeds je angsten trotseren is ervaring'. Als tweede tip, hoe cheesy het misschien ook is, maar: bouw een netwerk op. Dat hoeft niet moeilijk of tijdrovend te zijn. Nu en dan een iets langer praatje maken met een woordvoerder kan er zomaar voor zorgen dat ze je de volgende keer als eerste een nieuwtje gunnen. Daarnaast kan contact houden met oud-collega’s of studiegenoten naast leuk ook heel nuttig zijn!”

Gebruik je zwakke punten

ANP-redacteur Wendy Kind is sinds de eerste lichting in 2020 het aanspreekpunt voor de trainees. Ze helpt hen binnen het ANP te landen en zorgt ervoor dat ze op verschillende redacties meedraaien. “Het ANP-traineeship biedt je de bijzondere kans om je te ontwikkelen en verder te bekwamen in ons mooie vak. Om je talenten in te zetten en te laten zien, en om je verbeterpunten aan te scherpen. Om - onder begeleiding maar toch zelfstandig - je vaardigheden op een breed palet (het snelle nieuws, interviews, verslaggeving, uitzoekwerk) te vergroten.” Een groot voordeel van het traineeship noemt Wendy de hoeveelheid feedback die je krijgt over je inzet en je geleverde werk. “Bovendien is het ook een mooie vermelding op je CV!”, zegt ze.

Haar tips voor een beginnende journalist? Maak in je werk gebruik van je sterke kanten, maar werk vooral ook aan je zwakkere punten. “Blijf vragen stellen, vooral aan jezelf”.

Zorg dat je vooraan staat

Ook Remco Roffel komt uit de eerste lichting trainees. Na zijn traineeship is hij op de parlementsredactie gestart waar hij nu nog steeds werkzaam is. Zijn tip aan beginnende journalisten is: probeer zoveel mogelijk vooraan te staan. “En daarmee bedoel ik niet dat je jezelf met je ellebogen naar voren moet werken, daar maak je immers geen vrienden mee bij je collega's. Maar zeg ja als je chef een verzoek doet om bijvoorbeeld ergens heen te gaan, zelfs (juist!) als je het spannend vindt of nog niet helemaal weet hoe je het moet aanpakken. Dat kan je altijd nog vragen nadat je 'ja' hebt gezegd. Bovendien leer je het meeste als je bent waar het nieuws gebeurt. En zorg ook dan dat je vooraan staat en ziet wat er gebeurt: pak die voorste stoel bij een persconferentie en probeer dichtbij (maar veilig) die demonstratie te komen”, vertelt Remco.

Zijn tweede tip is: kom altijd te vroeg en blijf altijd te lang. “Niets is zo erg als dat je het nieuws mist omdat je te laat bent! Bovendien valt er vooraf vaak genoeg te praten met mensen die je verder kunnen helpen. Hetzelfde geldt voor als het ‘persoploopje’ of interview voorbij is: wanneer de camera's en microfoons uitgaan, willen bronnen nog wel eens plots het achterste van hun tong laten zien.”

Maak veel 'tikmeters'

Anne Wijn maakte deel uit van de tweede lichting trainees. Inmiddels werkt zij alweer een aantal jaren voor het ANP en heeft ze meegedraaid op de redacties parlement en binnenland. Op dit moment werkt Anne op de deelredactie onderwijs, gezondheid en wetenschap.

Haar tip? Maak als beginnend journalist heel veel tikmeters. Duik overal in, zoek dingen uit en schrijf! “Aan het begin van mijn traineeship had ik het gevoel dat ik eigenlijk geen enkel onderwerp kon aannemen, omdat ik er niet genoeg vanaf zou weten. Maar dat is onzin: zeker bij een persbureau gaan er zoveel verschillende thema's door je handen. De kunst is júist dat je een onderwerp snel eigen kunt maken en ingewikkelde zaken of droge informatie vlot om kunt zetten naar een leesbaar bericht. Dat is wat mij betreft echt een kwestie van heel veel doen”, vertelt Anne.

Een andere tip van Anne is: stippel je journalistieke pad niet te precies uit. “Ik ben zelf na mijn master gewoon begonnen bij de nieuwsdienst van een krant omdat ik daar via via aan werk kon komen. Daar leerde ik pas hoe leuk ik snelle journalistiek vind, terwijl ik van tevoren juist dacht: dat lijkt me niet echt iets voor mij. Ga dus gewoon ergens aan de slag en ervaar hoe je dat vindt. De journalistiek is zo breed, laat je verrassen. Misschien merk je wel dat je, zoals ik, nieuwsjagen heel leuk blijkt te vinden. Of blijkt je interesse sterk bij een bepaald inhoudelijk onderwerp te liggen. Je probeert natuurlijk ook veel tijdens je studie, maar op de werkvloer leer je het pas echt.”